72 YIL ÖNCE, EFEKT...

RADYO EFEKTLERİ OYUNLARA YENİ BİR GERÇEKLİK KATIYOR

Popüler Bilim

Dramafon Dersleri 1: TÜRKİYE RADYO OYUNU TARİHİNE GİRİŞ

TÜRKİYE RADYO OYUNU TARİHİNE GİRİŞ

Türkiye’de radyo oyunu tarihinden söz etmeye kısaca radyonun ülkemizdeki gelişim çizgisinden söz ederek başlamakta yarar var.

Orta doğuda ilk düzenli radyo yayını, Londra’dan yalnızca üç yıl sonra Türkiye’de 1925’te başlamıştır. Bir fikir oluşturması açısından örnek vermek gerekirse orta doğunun en önemli ülkelerinden biri olan Mısır’da radyo yayınlarının başlangıç tarihi 1934’tür. Türkiye’de radyo yayıncılığı alanındaki ilk çalışmalar 1923 yılında ülkemizde mesleki eğitimin gelişiminde büyük bir paya sahip olan  Muallim Rüştü Uzel’in telsiz telefon denemeleridir. Fransız işgal kuvvetleri komutanı General Charpie’nin, İstanbul’dan ayrılırken geride bıraktığı telsiz telefonla İstanbul’daki Yüksek Öğretmen Okulu’nun kimya öğretmeni Rüştü Uzel, öğrencileriyle birlikte 19 Mart 1923 tarihinde Yüksek Öğretmen Okulu’nun bodrum katında deneme yayını gerçekleştirir.  Yayın, İstanbul Üniversitesi’nde o zamanki adıyla Zeynep Kamil Konağında toplananlar tarafından dinlenir. 20 Mart 1923 tarihli Tevhid-i Efkar Gazetesi bu yayına yer veren elimizdeki en önemli kaynaktır.

Richard Arthur Warren Hughes (1900-1976)

Richard Arthur Warren Hughes (1900-1976)

İngiliz oyun yazarı, şair, kısa öykü ve roman yazarı Richard Hugges, 19 Nisan 1900 tarihinde Galler’de doğdu. 1924-1936 yılları arasında Galler Ulusal Tiyatrosu Başkan yardımcılığı görevini üstlendi. Hughes hayatı boyunca yalnızca dört roman yayınladı. Bunlardan dünya çapında en tanınanı 1929 yılında yayınlanan “Jamaika’da Bir Fırtına”adlı romanıdır. 2006 yılında Emin Sınır çevirisiyle Merkez Kitaplar tarafından yayınlanan bu roman aynı zamanda Hugges’in Türkçeye çevrilen tek eseridir. Klasik bir çocukluk öyküsü olarak tanımlanabilecek bu roman Modern Library tarafından 20.yüzyılın en iyi yüz romanından biri olarak seçilmiştir. Annesi Louisa Grace Hugges’in Jamaika’da yetişmiş olması Hugges’in bu ünlü romanı için büyük olasılıkla önemli bir esin kaynağı olmuştur.

DÜNYA TARİHİNİN İLK RADYO OYUNU

“TEHLİKE”NİN FARKINDA MISINIZ?

            İyi bir radyo oyunu nasıl yazılır?

            Bu sorunun yanıtı kimilerine göre sihirli formüllerle, kimilerine göre de disiplinli bir entelektüel mesai tekniğiyle verilebilir. Bununla birlikte bu soru daha da geliştirilip, yani yalnızca radyo oyunuyla sınırlandırılmayıp, diğer yazınsal türleri de kapsayacak hale getirilebilinir.

İyi oyun, iyi senaryo, iyi roman, iyi şiir, iyi öykü nasıl yazılır?